Ben je als burger zelf verantwoordelijk voor je gezondheid? In ‘Stemmen tot zorgen’ delen 4 zorgexperts hun mening over preventie en sensibilisering.
Abonneer je hieronder op ‘Stemmen tot zorgen’ via je favoriete podcastkanaal
Is de doorsnee burger voldoende bezig met gezondheid? “Er komt meer en meer vraag naar advies”, merkt David. “De patiënten verwachten dat ook van ons, aangezien we ons profileren als adviesapotheek. Daarom communiceren we bijvoorbeeld over acties zoals Stop Darmkanker, om bewustwording te creëren bij onze patiënten.”
En dat is ook nodig, want veel patiënten verdwalen in de overload aan gezondheidsinfo die ze onder meer op sociale media te verwerken krijgen. In dat kluwen is een lokale zorgverlener een betrouwbare bron. Een apotheker dus, of een huisarts.
“Bijna iedereen heeft een huisarts”, aldus Bert. “Maar zij die het meest baat hebben bij preventieve zorg, raken vaak niet tot bij ons. Dat is te wijten aan onder andere financiële en sociale drempels.
“Jammer, want onze positie als vertrouwenspersoon is cruciaal. Denk aan oproepen voor preventieve kankerscreenings. We zien dat een persoonlijke uitnodiging door de huisarts een effect heeft op deelname aan deze initiatieven.”
De rol van zorgverlener als vertrouwenspersoon in preventieve zorg?
Apotheker Charlotte Meersschaut vertelt er meer over in de Connecting Care-podcast.
Individuen proberen te bereiken is een oplossing, maar Dominique ziet meer toekomst in een collectieve aanpak. “We gaan nu nog te veel uit van een aanpak die gericht is op het individu. Misschien moeten we meer inzetten op populatieniveau”, oppert hij.
“Veel hangt daarbij af van de samenstelling van de populatie van een regio”, pikt Bert in. Volgens hem is het aan populatiemanagers en beleidsmensen om op basis van de noden in te grijpen. En zo kan de preventieaanpak in pakweg de rand van Brussel totaal anders zijn dan die in Limburg.
Samenwerking tussen verschillende zorgverleners blijkt essentieel, of dat nu in functie van individuele of collectieve preventie is. “Pikken we signalen van diabetes op, dan kunnen we die patiënt doorverwijzen naar de huisarts”, geeft David als voorbeeld.
Wat als patiënten blijven volharden in ongezond gedrag? Moeten we mensen bestraffen als ze niet ingaan op sensibilisering rond preventie? Michaël vindt van niet. “Kijken we naar gezonde voeding, dan ligt de verantwoordelijkheid niet meer bij de omgeving dan bij het individu.”
“We hebben op onze materniteitafdeling eens bijgehouden hoeveel suikerbonen we cadeau krijgen. Dat was 1,6 ton per jaar. Dat toont voor mij aan dat werkgevers gezonde omgevingen moeten creëren”, vindt Michaël.
Verder kan ook de overheid haar steentje bijdragen, klinkt het. “Dat doet ze al met de – weliswaar beperkte – suikertaks, maar ze zou bijvoorbeeld ook de btw op groenten en fruit kunnen verlagen”, stelt Michaël voor.
Dominique ziet het anders dan Michaël en legt de verantwoordelijkheid meer bij het individu. “Het gaat inderdaad over een gedeeld model waarin de overheid, werkgevers, scholen … een rol spelen. Maar ook de patiënt moet verantwoordelijkheid nemen.”
Hij argumenteert met een voorbeeld. “Stel: je negeert je uitnodiging voor een preventief onderzoek naar darmkanker. Later ontwikkel je een darmtumor. Moet je dan als patiënt niet mee de kosten dragen? Dat geldt ook omgekeerd: ga je in op de uitnodiging en je hebt een bijkomend onderzoek nodig, dan zou je bijvoorbeeld de ereloonsupplementen niet moeten betalen.”
Het mag duidelijk zijn dat de meningen aan tafel verdeeld waren. Wel waren de 4 experts het erover eens dat preventie pas effectief is als je die individueel en collectief benadert.
Verder lezen of kijken? Michaël, Dominique, Bert en David gingen ook dieper in op deze onderwerpen:
• Gaat er voldoende financiering naar preventie?
• Preventie begint bij de patiënt
• Hoe doen zorgprofessionals al aan preventie?
• Hoe kan digitalisering preventie boosten?
>> Bekijk hier de aflevering zelf.