Kan digitalisering ons zorglandschap redden? Vier gezondheidsexperts breken hun hoofd over deze pertinente vraag in de videospecial van ‘Stemmen tot zorgen’. In dit vijfde deel stelt het panel zichzelf de kritische vraag of zorg eigenlijk mislukte preventie is. “Iedereen wil jong sterven en het liefst zo laat mogelijk.”
Abonneer je hieronder op ‘Stemmen tot zorgen’ via je favoriete podcastkanaal
Is onze samenleving klaar voor een switch naar meer preventieve zorg? Dirk vindt in ieder geval dat het tijd is voor een cultuurverandering. “Scholen moeten meer aandacht voor sport en voedingsleer hebben”, zegt hij. “Een ander voorbeeld is dat je zelf de volle pot moet betalen voor sportkampen en gezond eten, terwijl remediërende zorg terugbetaald wordt. Die balans zit verkeerd.”
Dirk vindt ook dat niet iedereen in de zorgsector naar waarde geschat wordt. “Een diëtist verdient minder dan een dokter, maar kan wel heel veel gezondheidsproblemen verhelpen nog voor ze zich stellen.”
Het succes van gezondheids- en sport-apps zoals Strava bewijst volgens Dirk dat mensen gezonder willen leven. En dat digitalisering daarbij kan helpen. “Momenteel investeert de zorgsector vooral in software die het mogelijk maakt om data, doktersbriefjes en medische informatie te delen. Er gaan veel minder middelen naar digitale tools die focussen op gezond leven en preventie.”
“Eigenlijk willen we allemaal jong sterven, maar het liefst zo laat mogelijk”, merkt Koen op met een kwinkslag. Hij haalt het voorbeeld van de zogeheten blue zones aan: vijf regio’s op Aarde waar de levensverwachting veel hoger dan gemiddeld is. “Veel mensen worden er honderd jaar dankzij hun levensstijl. Ze hebben zelfs geen zorgsysteem nodig. Met digitale tools kunnen we die blue zones wereldwijd uitbreiden.”
Hebben ziekenhuizen dan nog een functie in de toekomst? Koen lacht: “We blijven geld uitgeven aan ziekenhuisbedden. We zijn momenteel zes ziekenhuizen aan het bouwen in ons land, maar elk nieuw ziekenhuis is a failure of the future. Een ziekenhuis zou geld moeten verdienen aan lege bedden, niet aan gevulde. Ik wil een ziekenhuis dat mij leert om gezond te blijven.”
Het stemt Tom positief dat jonge artsen geloven in een holistische gezondheidszorg. Een totaalaanpak, op maat van de patiënt, waarin ook plaats is voor preventie. “Je ziet dat artsen in opleiding bereid zijn om een dag mee te lopen bij de apotheker, om te zien wat daar leeft” zegt Tom. “Gespecialiseerde artsen hebben ook steeds meer vertrouwen in de kennis van andere zorgverleners, zoals kinesisten.”
“In Duitsland bieden bedrijven zorgtrajecten aan, gezondheidsprogramma’s die opgesteld zijn door panels van artsen. In die trajecten kan begeleiding door een diëtist of een kinesist zitten, maar ook bloedonderzoeken, mri-scans, bevragingen, adviezen … noem maar op.” Duitse dokters die zulke trajecten voorschrijven, kunnen erop rekenen dat hun patiënten multidisciplinair opgevolgd worden.
Karliens dochter lijdt aan een zeldzame leverziekte. “In dat geval is zo’n zorgtraject minder vanzelfsprekend, natuurlijk”, beseft ze. “Maar zelfs als je een kankerdiagnose krijgt, kan je tot op zekere hoogte een behandelingstraject voorspellen. In zo’n geval kan er inderdaad multidisciplinair samengewerkt worden richting genezing.”
Volgens Karlien moeten we durven te leren van onze fouten. “Dat blijft de beste manier om de volgende fout te vermijden”, verklaart ze. “Na het ziektetraject van mijn dochter waren we ‘onvindbaar’. Farmabedrijven en lotgenoten konden geen contact zoeken met ons, laat staan dat ze van de fouten in ons traject konden leren.”
Karlien vond een digitale oplossing. Ze deelde het verhaal van haar dochter op het online forum PatientsLikeMe en werd gecontacteerd door twee buitenlandse farmabedrijven. “Ze wilden me interviewen en ik werd er zelfs voor betaald.” Met resultaat, want mede dankzij Karliens verhaal bestaat er zes jaar later een medicijn. “Patiënten die nu geboren worden met de ziekte van mijn dochter moeten geen dure levertransplantatie ondergaan. Dat is pas preventie!”
“De kunst is om zorg voorspelbaar te maken, en zo lang mogelijk uit te stellen”, voegt Tom toe. “Als je kan voorspellen dat iemand kans heeft op hartfalen, dan kan je daar nu iets aan doen. De dure, gespecialiseerde zorg kan zo misschien vermeden worden.”
Koen ziet graten in genetica als preventiemiddel. “Ik weet dat ik voorbestemd ben om blind te worden”, zegt hij. “Sindsdien neem ik daarvoor voedingssupplementen.” Koen gaat verder: “Ik droom van een kluisje waar mijn genetische code opgeslagen is, zodat anderen ervan kunnen leren. Misschien is er wel een farmabedrijf dat werkt aan een geneesmiddel tegen blindheid? Als mijn genetische code daarbij kan helpen, waarom niet?”
Verder lezen of kijken? Koen, Karlien, Tom en Dirk hadden het ook over deze onderwerpen:
Wil je meer ‘Stemmen tot zorgen’ horen? Abonneer je nu via je favoriete podcastkanaal!