De zorgsector lijkt een beetje op de Gordiaanse knoop – onontwarbaar en complex. Toch hebben we sinds de jaren 80 al ontelbare stappen gezet om die knoop te ontwarren. Samenwerking was daarbij de rode draad: door te communiceren, standaardiseren en digitaliseren zetten zorgprofessionals reuzenstappen. Hoe ging dat in z’n werk? En waar valt nu nog efficiëntiewinst te boeken? 5 zorgactoren laten hun licht schijnen.
5 professionals aan het woord in deze reeks:
Jan De Lepeleire - Emeritus hoogleraar KU Leuven en voorzitter Eerstelijnszone ZORA
Thierry Vermeeren - Managing director OZ Consulting en oprichter Patient Numérique
Bert Vaes - Huisarts en docent KU Leuven, supervisor huisartsenregistratienetwerk Intego
Luk Buyse - Huis- en sportarts, voorzitter Diabetes Liga
Dominique Duhayon - CEO Intersysto en oprichter Masana (software rusthuizen en thuiszorg)
Luk Buyse draait al meer dan 35 jaar mee als huisarts en botste daarin steeds op hetzelfde probleem: zorgactoren werken te weinig samen. “Tal van initiatieven sterven een stille dood door gebrek aan overleg. We werken nog te vaak op eilanden.”
De coronacrisis bewees nochtans dat meer en beter samenwerken geen utopie is. Luk: “Tijdens de crisis hebben we heel snel geschakeld. We hebben de afgelopen jaren verschillende zaken ontwikkeld die nu nog altijd hun nut bewijzen en zelfs uitgebreid worden. Denk aan de COVID 19-barometer die de basis legde voor de diabetesbarometer. Zo zie je maar: er is zoveel mogelijk als je samenwerkt.”
De diabetesbarometer in’t kort
De diabetesbarometer is een goed voorbeeld van hoe we met data de kwaliteit van onze zorg kunnen opdrijven. Met algemene praktijkgegevens achterhalen we hoeveel diabetespatiënten via een praktijk een urineonderzoek ondergingen. Dat percentage wordt vervolgens vergeleken met een benchmark. Zorgprofessionals die onder die benchmark zitten, moeten in actie schieten.
Meer weten? Lees zeker ook het artikel ‘Van reactieve naar proactieve zorg
Op een efficiënte manier samenwerken, hoe doe je dat dan? Met die vraag zijn zowat al onze gesprekspartners bezig. Technologie bood in het verleden al een antwoord, en wordt ook in de toekomst onmisbaar.
“Kijk maar naar het belang van de elektronische patiëntendossiers,” vertelt Thierry Vermeeren, oprichter van de b2b-zorgcommunity Patient Numérique. “Die vormen nu de basis voor informatie-uitwisseling tussen zorgverleners en patiënten. Technologie sloopt zo geleidelijk aan de ziekenhuismuren.”
Ook Luk kan niet meer zonder dat EMD: “Wat je vroeger moest onthouden of ergens noteerde, zit nu mooi opgeslagen. En zit je met vragen over bijvoorbeeld behandelingen of medicatie, dan kan je via je EMD snel iets online opzoeken. Ook voor de gegevensuitwisseling tussen artsen onderling is EMD essentieel.”
Ook huisarts en docent Bert Vaes ziet een antwoord in technologie en betere gegevensuitwisseling. “Met een bredere basis aan gegevens zullen we efficiënter kunnen werken. Mensen zullen minder snel bij de overbevraagde huisarts terechtkomen als ze zich op tijd laten onderzoeken. Taken zullen beter verdeeld kunnen worden over verschillende zorgverleners.”
eHealth was dus een broodnodige evolutie, vindt ook Dominique Duhayon, die software op de markt brengt voor rusthuizen en thuiszorg. “eHealth moet helpen om ons zorgsysteem in stand te houden. Efficiëntere, geconnecteerde zorg met samenwerking tussen de verschillende zorgberoepen is the way to go.”
Standaardisering werkt efficiëntie in de hand. En dat komt dan weer de samenwerking ten goede, vertelt hoogleraar Jan De Lepeleire: “Ziekenhuizen, bijvoorbeeld, werken met te veel verschillende softwaresystemen die niet met elkaar communiceren. Dat maakt de samenwerking tussen eerste en tweede lijn ook ontzettend moeilijk.”
“De landen met de beste zorg werken meestal met een beperkt aantal systemen. Dat doet Denemarken bijvoorbeeld al sinds de jaren 60. Dat levert niet alleen betere communicatie op, maar ook meer waardevolle gezondheidsdata die de basis vormen voor nóg betere zorg. Een positief sneeuwbaleffect dus.”
Ook Thierry Vermeeren pleit voor meer structuur en een beperkt aantal systemen. “We werken nog te veel met pdf’s en andere statische gegevens. We hebben gestandaardiseerde data nodig die op elk platform en door eender wie makkelijk raadpleegbaar zijn.”
Luk Buyse droomt ook van orde in de chaos. “Resultaten van verschillende laboratoria komen nog op verschillende manieren binnen. Wondzorgdossiers van thuisverpleegkundigen kan je vaak niet automatisch integreren in je EMD. Ons zorgsysteem kan pas helemaal optimaal werken als alle software op elkaar afgestemd is. Dat is mijn natte droom.”
Om de zorgsector beter te doen draaien, moeten we ten slotte ook beter communiceren. “Dat is waar het schoentje 15 jaar geleden al knelde in de woonzorgcentra,” zegt Dominique Duhayon. “Er was te weinig en vaak zelfs helemaal geen communicatie tussen de verschillende zorgverleners. Dat was niet uit slechte wil, maar omdat de juiste communicatiemiddelen niet voorhanden waren. Daarom ontwikkelden we Intersysto, software die een 360°-beeld geeft van de processen in een woonzorgcentrum en communicatie faciliteert.”
“Het grote doel van die vlottere communicatie: zorgteams helpen met efficiëntere zorg. De werkdruk in de zorgsector is alleen maar toegenomen. Steeds meer mensen hebben zorg nodig, maar het aantal zorgverleners stijgt niet mee. Dan is het nog belangrijker dat de juiste informatie op het juiste moment bij de juiste mensen terechtkomt.”
Beter samenwerken is dus beter communiceren, standaardiseren en de technologie een handje laten helpen. Ook de efficiëntie van zorgprofessionals zal daarbij varen.
Jan, Thierry, Bert, Luk en Dominique raakten maar niet uitgepraat over de zorgsector.
Check ook hun bevindingen over hoe samenwerking de zorgsector beter maakt, of ontdek hoe doorgedreven digitalisering patiënten binnenkort meer controle geeft.
Duik je graag wat dieper in de materie? Lees dan zeker ons ebook.